بیا با دست افشان، پای کوبان
بیا تا جان فنا سازم به جانان
بیا زخمه بزن بر چنگ این دل
بیا ای چنگی مست خوش الحان
بیا ساز دلم در کوک هجر است
بیا زن در مخالف گام هجران
بیا در گوشه عُشاق و مَگذر
بیا بُگزین به کوی شور اسکان
بیا، از ضربِ آهنگت تپد دل
بیا تا می زند قلب از تو ضربان
بیا،خلقت ز سازت در سماع است
بیا ای ارض دوار از تو چرخان
بیا تا در سبوی عمر مِی هست
بیاد عشق نوشیم، مست و رقصان
تفسیر و معنی کنایات و اصطلاحات:
بیت 1:دست افشان و پایکوبان، کنایه از رقص و شادی است
بیت2:زخمه
زدن کنایه و اصطلاحی مبنی بر نواختن ساز است با دست، مخصوصا ساز های زهی
که با ناخن نواخته می شود٬ در اینجا غیر از این می توان تبیر کرد که بیا
این دل را زخمی و فگار کن
چنگی: کسی که چنگ می نوازد
بیت3:
کوک ساز به معنی کوک کردن سیم های آزاد ساز به نت های معین است، این نت ها
برای هر ساز استاندارد خاصی دارد، در موسیقی ایرانی برای سهولت در نواخت
برخی دستگاهها و اجرای نت واخوان کوک استاندارد را تغییر داده و از کوک
هایی متناسب با نت های آن دستگاه استفاده می کنند، کنایه این بیت:"ساز دلم در کوک هجر است" به این معنیست که نت های سیم دلم برای نواختن آوای هجر کوک شده است، بدین معنی که نواختن ساز دلم(حرف دلم) حرف هجر است و دوری یار
در مصراع دوم گفته شده:"بیا زن در مخالف گام هجران"...
لازم به توضیح است که در موسیقی به بیان ساده گام به ترتیبی از 8 نت پی در
پی گفته می شود که بسته به نوع گام، دو به دو از هم فاصله ی خاصی دارند و
احساس های متفاوتی از گام های دیگر ایجاد می کنند... همچنین "مخالف" در
موسیقی ایرانی یک از گوشه های ایرانی در دستگاه سه گاه و چهارگاه است(هر دستگاه
موسیقی سنتی دارای تعدادی گوشه است که توسط استادان مختلف به شکلهای
متفاوت ولی بسیار مشابه ثبت شده اند. منبع جمعآوری گوشهها، عموماً قطعات
نواخته شده در میان نوازندههای بومی نواحی مختلف ایران است) که در اینجا علاوه بر این معنی به معنی خاص خود کلمه نیز به کار رفته و این بیت را دارای آرایه ایهام نموده:
معنی
1: در بیان غم هجران و گفتن از آن که به نواختن یک دستگاه از موسیقی
ایرانی تشبیه شده است(دستگاه یا گام هجران) قطعه مخالف را بنواز(یعنی
برعکس هجران، به دیدار آی)
معنی 2: در خلاف جهت هجران گام بردار(نزدیک آی)
بیت4:گوشه ی عشاق یکی از گوشه های دستگاه همایون است
شور نیز یکی از دستگاه های ایرانی مشهور است
بیت 5: ضربان را با "ر" ساکن بخوانید تا با قافیه هم صدا باشد
بیت6:سماع،
رقص مشهور صوفیان است که در آن رقصنده مدام به دور خود در حالت خلسه معنوی
در چرخش است و در حین چرخش به اجرای حرکات زیبا و موزون نیز می پردازد اما
چرخش متوقف نمی شود، در مصراع دوم کره زمین که همواره به دور خود می گردد
به یک رقصنده ی سماع تشبیه شده که از آوای موسیقی طرف خطاب شعر به شور و
رقص آمده
No comments:
Post a Comment